شکلِ اصیل وغیراصیل هستی انسان/دازاین از نگاهِ هایدگر

{پاره ی دوم)


در هستی اصیل دازاین، هستندگان (اشیا، انسان ها...) همه آن گونه که به راستی هستند بر او آشکار می شوند و این آشکارگی تنها نزد اوی دازاینی است که درگیرِ هستندگی است، کنش-ورز و فعال است؛ و نه دازاین منزوی ِ اندیشنده ِ صرف و نه سوژه ی دانای منفردِ جدا-از-هستی. دازاین اصیل در تکاپوست و در درگیری با دیگرانی که باآنها می زید، "نگرش"ی نو و تازه نسبت به آنها و هستی را در خود می آفریند و اصالت او یعنی دغدغه ی همیشگی اش در این آفریدن.
دازاین در شکل غیراصیل هستن خود اما، به هرروزگی خو می گیرد و از انبازی دیگرانی که چون او برده ی "هرکسی" شده اند، احساس سرخوشی می کند و خویش را راست می پندارد. تنها هنگامه ی "اضطراب" است که بر خودِ خوگرفته به هرروزگی تلنگرِ بهُش می زند و او را به درنگریستنِ شورمندانه و باشیدن آگاهانه-شاعرانه در هستی و آشکار کردن و "واگشودن" اش وا می دارد. در این دم، دازاین سرشار و فربه از معنا می شود و آنچه که زین پیش برای اش "آشنا" و یکنواخت بوده ، به تمام "آشنایی" ها، "عادت ها" و "خستگی" ها را می شکند و تر-وتازه و معنادار می کند؛ چرا که در اضطراب، دازاین "امکانِ نبودن" را تجربه می کند و راهی به مغاک رازآلود نیستی می برد و با اندیشیدن به نیستی (این اندیشگری خجسته!) آشنا می شود؛ این آشنایی است که او را فرامی برد، تعالی می بخشد، بزرگ اش می کند و دازاین تر. این حالت تا زمانی ادامه دارد که روحیه ی دازاین، مضطرب است. پس از پایان دلهره، دازاین دیگربار به هستی غیراصیل بازمی گردد.

اضطراب، دغدغه و دلهره ( که در عشق، از دست دادن نزدیکان، مرگ و از اینجور رخدادهای هرروزه-شکن، خویش را بر انسان عادی می نمایند) رهیافتی است به هستیِ اصیل دازاین. دازاین در اضطراب با شکستن و نابودگری بیرحمانه ی هر آشنایی و عادت، به "نیستی"، به گشایش نو و نوتر هستی، به معناداری نزدیک می شود و از این نزدیکی راهی به ژرف-اندیشی به "هستی" می برد و این گونه شکلِ هستنِ اصیل خویش را بنیان می بخشد.

افزونه:
درنگیدن در اندیشه های هایدگر دراندگیدنی نو در چیزهای آشنایی است که به واسطه ی عادت، دیگر اندیشیده نمی شوند؛ چیزهای شگفتی که غبار عادت، شگفتگی شان را پوشانده و دیگر به چشمِ تنبل انسانک امروزی نمی آیند. هایدگر به آن چیزهایی اندیشیده که برای هریک از ما در جایگاه ِ یک انسان، چیزهایی موجود، زیسته شده و البته نااندیشیده اند. به چیزهایی پرداخته که نه همچون بیشگانه ی فیلسوف-نماها، چیزهایی تاریخی و گذرا، که پرسش هایی همیشگی و هرزمانی اند: پرتاب-شدگی، بادیگران-هستن، سنت، طرح-اندازی و گزینش، اضطراب، مرگ، و سخن-کوتاه، هستی و نیستی ... که بیشگانه ی ما در اندیشه ی هرروزه رویارویمان داریم. بحثِ هرروزگی و شکل غیراصیل هستن و کنارهم نشاندن "از-آنِ-خود-بودگی" و "با-دیگران-هستن" برای سومی ای که از همکناری فرد و جمع و "من" و "ما" ناتوان است؛ و غرقه در ذهنیت انبوهگی شده بحثی مفید می نماید. چه خوش که همچون او خویش مان را برای پذیرایی از پرسش و این سان، درودگویی بر"اندیشه"ی ناب در معنای راستین اش که در روزگارِ ما (روزگارِاصالت پراگما) گم گشته، آماده کنیم. باری! مرغ ِ اندیشه هر جایی لانه نمی کند...